.jpg)
Żywienie dzieci w przedszkolu regulują odpowiednie przepisy: Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 lipca 2016 r. w sprawie grupy środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełnić środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci imłodzieży w tych jednostkach. Dziennik ustaw 2016 poz. 1154.
Zgodnie z rozporządzeniem,intendent przedszkola sporządza jadłospis, który musi zawierać wszystkie wymienione środki spożywcze dla danej grupy wiekowej, wynikające z aktualnych norm żywienia dzieci. Kontrolę w tym zakresie prowadzi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny.
Żadne odstępstwa od tych zasad nie są możliwe.
W przypadku alergii na określony składnik pokarmowy, należy dostarczyć aktualne zaświadczenie lekarsie.
Charakterystyka wieku przedszkolnego
Okres od 4. do 6. roku życia dziecka charakteryzuje:
- nieco wolniejsze tempo wzrastania dziecka w porównaniu z okresem niemowlęcym i poniemowlęcym; w czasie każdego roku przyrost wysokości ciała dziecka wynosi średnio 5-7 cm, natomiast masy ciała 2-3 kg
- pojawienie się pierwszych cech dymorfizmu płciowego, np. obfitsze gromadzenie się tkanki tłuszczowej u dziewcząt
- intensywny rozwój pamięci; zapamiętane z tego okresu życia obserwacje, dotyczące np. sposobu żywienia, są bardzo istotne z punktu widzenia kształtowania się prawidłowych bądź nieprawidłowych nawyków żywieniowych
- duża aktywność fizyczna dziecka; ten aspekt rozwoju dziecka znajduje uzasadnienie w zaleceniach żywieniowych opracowanych dla tej grupy wiekowej.
Zalecenia dotyczące żywienia dzieci w wieku przedszkolnym
Prawidłowe żywienie w wieku przedszkolnym warunkuje właściwy rozwój, utrzymanie sprawności fizycznej, intelektualnej i emocjonalnej.
Wartość energetyczna całodziennej diety dziecka w wieku 4-6 lat powinna wynosić ok. 1400 kcal. Energia dostarczana z pożywieniem jest niezbędna do prawidłowego przebiegu wszystkich procesów zachodzących w organizmie. W całodziennej puli energetycznej diety białko powinno dostarczać 12% energii, tłuszcz – 30-35%, a węglowodany 53-58%.
Pożywienie powinno dostarczać organizmowi dziecka odpowiednią ilość energii oraz składników pokarmowych i płynów, we właściwych proporcjach. Podstawą zbilansowanej diety dzieci jest taki dobór produktów z różnych grup, który pozwala na przygotowanie pełnowartościowych posiłków.
- produkty polecane w żywieniu dzieci powinny mieć dużą wartością odżywczą i jakość zdrowotną; polecana jest żywność naturalna, świeża, mało przetworzona.
- w całodziennej diecie dziecka w wieku przedszkolnym należy uwzględniać mleko i jego przetwory, jaja, chude mięso, wysokogatunkowe wędliny, produkty zbożowe z pełnego przemiału ziarna, tłuszcz (masło, oleje) oraz świeże warzywa i owoce.
- zalecane ilości produktów dla dzieci w wieku 4-6 lat, dostarczające, zgodnie z zapotrzebowaniem, odpowiednią ilość energii i składników pokarmowych.
- · dieta dziecka w wieku przedszkolnym powinna być urozmaicona, umiarkowana, z uregulowanymi porami spożywania posiłków, z ograniczeniem ilości soli i cukru.
- · dziecko powinno spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia, w tym 3 posiłki podstawowe: śniadanie, obiad i kolację oraz 2 mniejsze posiłki dodatkowe: drugie śniadanie i podwieczorek. Liczbę posiłków spożywanych w ciągu dnia przez dziecko, które uczęszcza do przedszkola, należy skorelować z posiłkami podawanymi w domu. W przedszkolu dzieci spożywają najczęściej 2-3 posiłki, a pozostałe 1-3 w domu. W sposobie żywienia dzieci w wieku przedszkolnym zmiany, które obserwujemy, wynikają między innymi z systemu opieki nad dziećmi. W Polsce prawie 70% dzieci w wieku 4-6 lat jest objętych wychowaniem przedszkolnym. Z badań, prowadzonych między innymi w Instytucie Matki i Dziecka, wynika, że około 25% dzieci w wieku przedszkolnym jest żywiona w sposób nieprawidłowy.
Główne błędy żywieniowe obserwowane w żywieniu dzieci w wieku przedszkolnym to:
- małe ilości warzyw, zwłaszcza bogatych w karoten, oraz będących źródłem witaminy C
- zbyt duża ilość słodyczy w diecie dzieci: znaczna ilość cukierków, lizaków, batonów, gum do żucia oraz słodkich napojów. Nadmiar sacharozy i innych cukrów dodanych w diecie dzieci może oddziaływać niekorzystnie na wchłanianie składników mineralnych, takich jak cynk i żelazo. Natomiast duży udział soków owocowych i słodkich napojów w diecie może niekorzystnie wpływać na ich parametry antropometryczne, tzn. na wysokość i masę ciała, a przede wszystkim przyczyniać się do powstawania niedoboru masy ciała lub do nadwagi
- zbyt małe spożycie wapnia, który stanowi podstawowy materiał budulcowy kości i zębów. Dzieciom należy podawać pasteryzowane, świeże mleko lub mleko o przedłużonej trwałości oraz jogurty naturalne, kefiry, sery twarogowe. Szklanka mleka (250 ml) pokrywa ¼ dziennego zapotrzebowania na wapń.
Sposób żywienia dzieci w wieku przedszkolnym zależy od środowiska rodzinnego. Dlatego tak ważne jest upowszechnianie zasad prawidłowego żywienia wśród dzieci i ich rodziców. Edukacja żywieniowa powinna uświadamiać, jakie są cele prawidłowego żywienia.
Najczęstsze problemy zdrowotne dzieci w wieku przedszkolnym związane z nieprawidłowym żywieniem
Odpowiednie żywienie dziecka w wieku przedszkolnym ma na celu:
- dostarczenie wszystkich koniecznych do jego prawidłowego rozwoju składników pokarmowych
- zwiększenie odporności na oddziaływanie szkodliwych czynników środowiska; spożywanie zbyt dużej lub zbyt małej w stosunku do potrzeb ilości składników odżywczych nie jest dla dziecka korzystne. Prowadzić może do zaburzeń rozwoju, w tym zarówno do nadwagi, jak i do niedożywienia, oraz zwiększa ryzyko wystąpienia chorób dietozależnych w przyszłości.
- Alergia na pokarm
- Alergia na pokarm jest definiowana jako powtarzalna, niepożądana reakcja kliniczna spowodowana specyficzną odpowiedzią immunologiczną organizmu na składnik/składniki danego pokarmu.
Podstawę leczenia alergii na pokarmy stanowi tzw. dieta eliminacyjna polegająca na czasowym wyeliminowaniu z diety dziecka szkodliwego składnika pokarmowych z jednoczesnym wprowadzeniem na jego miejsce składnika zastępczego o równoważnych wartościach odżywczych.
Konieczność stosowania diet eliminacyjnych może prowadzić do niedoborów pokarmowych zależnych od rodzaju stosowanej u dziecka diety. Najczęściej są to niedobry wapnia, witaminy D oraz żelaza.